Mỗi thiết bị, cho dù đó là máy in, tai nghe, ổ đĩa, bàn phím,… tất cả đều phải có chương trình trình điều khiển (Driver) riêng phù hợp. Vậy chính xác Driver là gì? nó hoạt động như thế nào?

Định nghĩa – Driver là gì?

Driver có nghĩa là trình điều khiển, và nó là một phần mềm nhỏ cho hệ điều hành và phần mềm khác biết cách giao tiếp với một phần cứng. Driver hoạt động như một trình dịch giữa thiết bị và các chương trình sử dụng thiết bị.

Trình điều khiển là một chương trình tương tác với một thiết bị cụ thể hoặc loại phần mềm đặc biệt (thường là tùy chọn). Trình điều khiển chứa kiến ​​thức đặc biệt về thiết bị hoặc giao diện phần mềm đặc biệt mà các chương trình sử dụng driver không có. Trong máy tính cá nhân, driver thường được nén dưới dạng tệp thư viện liên kết động.

Mỗi thiết bị có một bộ lệnh riêng mà chỉ trình điều khiển của nó biết. Ngược lại, hầu hết các chương trình truy cập các thiết bị bằng cách sử dụng các lệnh chung. Do đó, driver chấp nhận các lệnh chung từ một chương trình và sau đó chuyển chúng thành các lệnh chuyên biệt cho thiết bị.

Ví dụ: Để máy tính và máy in được kết nối với nhau bạn cần phải có driver của máy in vào trong máy tính đó. Tương tự bàn phím máy tính cũng cần phải cài driver mới sử dụng được.

Driver hoạt động như thế nào?

Hãy nghĩ về các driver như trình dịch giữa một chương trình bạn đang sử dụng và một thiết bị mà chương trình đó muốn sử dụng. Phần mềm và phần cứng được tạo ra bởi những người hoặc công ty khác nhau và nói hai ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau, do đó, một dịch giả (Driver) cho phép họ giao tiếp được với nhau. Bạn có thể hiểu đơn giản về cách hoạt động của driver là như vậy.

Nói cách khác, Một chương trình phần mềm có thể cung cấp thông tin, để giải thích những gì họ muốn một phần cứng làm, thông tin driver hiểu được và sau đó có thể đáp ứng với phần cứng.

Nhờ driver mà hầu hết các chương trình phần mềm không cần biết cách làm việc trực tiếp với phần cứng và driver không cần bao gồm trải nghiệm ứng dụng đầy đủ để người dùng tương tác. Thay vào đó, chương trình và driver chỉ cần biết cách giao tiếp với nhau.

Việc sử dụng một Driver rất có lợi cho người sử dụng, điều này đơn giản vì chẳng có nguồn cung cấp phần mềm và phần cứng nào được xem là vô tận cả.

Mục đích của driver

Mục đích chính của driver là cung cấp sự trừu tượng bằng cách đóng vai trò là người dịch giữa thiết bị phần cứng và các ứng dụng hoặc hệ điều hành sử dụng nó. Lập trình viên có thể viết mã ứng dụng cấp cao hơn độc lập với bất kỳ phần cứng cụ thể nào mà người dùng cuối đang sử dụng.

Ví dụ, một ứng dụng cấp cao để tương tác với một cổng nối tiếp có thể chỉ đơn giản có hai chức năng “gửi dữ liệu” và “nhận dữ liệu”. Ở cấp độ thấp hơn, driver thực hiện các chức năng này sẽ giao tiếp với bộ điều khiển cổng nối tiếp cụ thể được cài đặt trên máy tính của người dùng. Các lệnh cần thiết để điều khiển UART 16550 khác nhiều so với các lệnh cần thiết để điều khiển bộ chuyển đổi cổng nối tiếp FTDI, nhưng mỗi trình điều khiển thiết bị dành riêng cho phần cứng trừu tượng hóa các chi tiết này vào cùng một giao diện phần mềm hoặc tương tự.

Các driver cho từng phần cứng trong máy tính Windows được quản lý tập trung từ Trình quản lý thiết bị, có sẵn trong tất cả các phiên bản Microsoft Windows.

Hầu hết driver được cài đặt tự động sau khi đã cài đặt xong thì bạn không còn phải chú ý quá nhiều về nó nữa, ngoài việc cập nhật thường xuyên để sửa lỗi hoặc thêm một tính năng mới thú vị. Điều này đúng với một số trình điều khiển trong Windows được tải xuống thông qua Windows Update.

Khi nhà sản xuất phát hành bản cập nhật driver, bạn nên có trách nhiệm cài đặt nó. Một số công ty cung cấp các chương trình sẽ kiểm tra và cài đặt bất kỳ bản cập nhật liên quan nào, nhưng hầu hết để làm được nó không dễ dàng chút nào.

May mắn thay, có các chương trình cập nhật driver đều miễn phí và dễ dàng hoạt động với tất cả các loại driver khác. Một số thậm chí sẽ tự động kiểm tra các bản cập nhật và tải xuống cũng như tự động cài đặt giống như Windows Update.

Lưu ý: Khi bản cập nhật driver có sẵn từ nhà sản xuất phần cứng, nó sẽ có sẵn miễn phí từ trang web của họ. Có những bản phải trả tiền đối với những trường hợp bạn đang sử dụng ứng dụng/ phần cứng đặc biệt từ nhà sản xuất thương mại.

Driver bạn chỉ cần hiểu đơn giản là một phần mềm, nó là phần quan trọng giúp hệ điều hành có thể sử dụng và điều khiển được mọi phần cứng máy tính. Giống như bạn có một card màn hình, nhưng phải cài driver thì mới sử dụng được. Tương tự với mọi phần cứng trên máy tính đều như vậy, Driver chính là phần trung gian giúp các phần cứng ngoài và máy tính giao tiếp với nhau.